Klik op de foto voor de
situatie voor en na de restauratie
Radioset, "bloksysteem" bestaande uit vier koppelbare elementen
Donkerbruine
gebeitste
eikenhouten kastjes met
ebonieten front, bakelieten knoppen en messing koppelstrips en
verbindingspunten.
De set bestaat uit een afstemmodule met een vaste
en een beweegbare spoel, een HF-module
met 1 buis en 1 insteekspoel, een detectormodule met 1 buis en een
eindversterker met 2 buizen. Waarschijnlijk waren alle lampen helgloeiers. In het toestel zaten nog 2 Philips DII lampen.
De vermoedelijke buizenbezetting was: Philips DII (HF), DI (detector),
2 x DII (eindversterker). Ook was een set originele spoelen
aanwezig. Alle spoelen hebben een massieve en
een holle pen. De penmaat lijkt Engels: hartsafstand 19 mm,
pendikte 4,8 mm. Een van de koppeltrafo's is van het Duitse Böco
(deze is vrij zeker niet origineel),
op de andere staat de afkorting DPM. Verder zijn er geen gemerkte onderdelen.
Op de HF-module zijn aan de bovenzijde de teksten "Erres G RADIOFON" en
onderaan "R.S. Stokvis & Zonen" aangebracht, op de overige
kastjes staat de tekst "RADIOFON", met uitzondering van de eindversterker. In 1923 maakte N.S.F. voor Stokvis een Erres G in Nederland,
maar die lijkt maar weinig op deze unit. De enige overeenkomst
is dat het ook een HF module is. De rol die Stokvis bij het tot
stand komen van deze module gespeeld heeft, is nog steeds
onduidelijk.
Geschiedenis
De radioset komt uit Finland, waar hij in 1939 in
een zomerhuis werd achtergelaten door een Fin die vluchtte bij
het uitbreken van de Winteroorlog tussen de Sowjetunie en
Finland, die begon op 30 november 1939 en eindigde op 13 maart
1940. Na de oorlog, in 1949, werd het zomerhuis gekocht door een
Finse dame, die de radio daar aantrof. Een kleinzoon zocht
uiteindelijk informatie over Erres en Stokvis en belandde op
mijn website. In 2018 werd de set aan mij geschonken; in januari
2019 werd hij naar Nederland opgestuurd. Met veel dank aan de gulle gever: Carl
Fredrik Sandelin, Helsinki, Finland.
Dat de radio niet in Finland gemaakt is, is te
zien aan de afkortingen voor
lange en korte golf die niet overeenkomen met de daarvoor gebruikte
graveringen (L en K) op de afstemunit. In het Fins zouden
daarvoor de letters P (Pitka) en L (Lyhyt) gebruikt zijn.
Het lijkt er dus op dat deze radiocombinatie de eerste
commerciele ontvanger is die in Finland werd geimporteerd.
De eerste advertenties voor de radio verschenen
in de Finse pers op 7 oktober 1923. In het tijdschrift Suomen Kuvalehti
van 2 februari 1924 werd het modulaire systeem beschreven,
compleet met een aantal foto's, waarop de verschillende
combinaties te zien zijn.
1-lamps ontvanger
3-lamps ontvanger (boven) en 5-lamps ontvanger
De units werden geimporteerd door het Finse bedrijf
Hedengren in Helsinki; ze werden betrokken van de Deense
Radiofon fabriek uit Kopenhagen.
Als directeur wordt in 1923 E.F.
Thestrup-Andersen genoemd; als eigenaar P. Utzon Buch. Beide
heren bezochten in september 1923 een grote
industrietentoonstelling in Moskou. Radiofon lijkt een bedrijf
te zijn geweest dat in Denemarken zelf niet zo bekend was, omdat
het vooral voor de buitenlandse markt produceerde. In de Deense
krant Fyns Venstreblad, Odense, van 4 november 1924 wordt
geschreven dat het "vooral in het buitenland bekende Radiofon"
verschillende overeenkomsten heeft gesloten met de
Sovjetregering in Moskou.
De ontvanger is ook
in Noorwegen op de markt gebracht door Einar Rustad in
Kristiania (Olso). In advertenties uit 1923 en
in een krantenartikel uit dat jaar worden identieke
radiocombinaties met dezelfde naam beschreven.
Luister naar "High
Society"
door King Oliver's Jazz Band, opgenomen in Chicago, 24
juni 1923
De Radiofon afstem unit
Met een vaste en een beweegbare spoel,
een antenneaansluiting, een serie-parallelschakelaar
(L/K), een afstemcondensator en onderaan een aansluiting
voor een raamantenne
De Erres G /Radiofon HF versterker
Met
één buis, een vaste spoel, een
schakelaar voor het afschakelen van de module, een
schakelaar voor het ompolen van de spoelen op de
afstemunit (op deze wijze kunnen spoelen die een andere
wikkelrichting hebben ook worden gebruikt), een
afstemcondensator en een reostaat voor de gloeistroom.
De Radiofon detector
Met
één buis, twee klemmen, waartussen
een roosterlekweerstand kan worden aangebracht (bij
helgloeiers niet altijd nodig, bij iets latere buizen
wel) en een reostaat voor de gloeistroom.
De eindversterker
Met twee buizen en twee reostaten voor
de gloeistroom. Onderaan een aansluiting voor een
koptelefoon.
Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op
zondag 14 april 2024
.jpg)
